historia drukarstwa w Gdańsku

Podążając dzisiaj ulicą Trakt Św. Wojciecha, zupełnie dla mnie niespodziewanie, natknąłem się na zabytkowy szyld drukarni. Temat mi wcześniej nieznany, postanowiłem więc zasięgnąć więcej informacji odnośnie tego miejsca.

Okazuje się, że już 100 lat temu, w roku 1920, swoją siedzibę na Stadtgebiet 12 (obecnie: Trakt Św. Wojciecha 57) miało Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Gazeta Gdańska” Aktiengesellschaft. Od 1922 r. szyld wskazywał dojście do Zakładów Graficznych Drukarnia Gdańska AG. Choć obecnie w nienajlepszym stanie, do dziś szyld ten świadczy o historii polskiego przedsiębiorstwa działającego na terenie Wolnego Miasta.

Samo drukarstwo pojawiło się w Gdańsku dosyć późno, bo w roku 1498, za sprawą przybysza z Magdeburga Konrada Baumgarta. Był on drukarzem „wędrownym” (czyli zmieniającym miejsce swojej działalności), podobnie jak kolejni wydawcy czasowo działający w Gdańsku, Martin Tretter z Frankfurtu nad Odrą oraz Hans Weinreich, pierwszy drukarz urodzony w Gdańsku. Pierwszą stałą drukarnię w Gdańsku, przy Fleischergasse (ul. Rzeźnicka), założył w 1538 roku wywodzący się z Flandrii Franciscus Rhode (Rhodus), w rękach jego potomków pozostawała do 1619 roku, kiedy nabył ją Georg Rhete, wywodzący się ze szczecińskiej rodziny drukarskiej. W 1629 uzyskał on od Rady Miejskiej tytuł typografa miejskiego i gimnazjalnego, z którego korzystali później jego potomkowie. Oficyna Rhetów specjalizowała się w drukach protestanckich.

W 1605 roku Wilhelm Guillemot z Niderlandów uruchomił drugą, mniejszą oficynę w bramie miejskiej przy obecnej ul. Zbytki na potrzeby kalwinów. Po jego śmierci w 1608 przejął ją Andreas Hünefeld z Saksonii. Drukował on książki przeznaczone dla kalwinów w języku niemieckim i języku polskim, m.in. Biblię Gdańską. W roku 1619 w Gdańsku wydał pierwszą w Rzeczypospolitej gazetę „Wöchentliche Zeitung aus mehrerlei Orten…”, informującą o wydarzeniach politycznych.

Po początkowym rozkwicie drukarstwa w XVI wieku, kiedy to powstały pierwsze oficyny drukarskie, w XVII wieku Gdańsk kontynuował swoją rolę jako ważny ośrodek wydawniczy w Europie Środkowej. Miasto było znane z wysokiej jakości produkcji książek, druków okolicznościowych, map i almanachów. Drukarze w Gdańsku często współpracowali z uczonymi, filozofami i artystami, a ich prace trafiały na dwory królewskie i do bibliotek na całym kontynencie.

Jednym z kluczowych momentów w historii gdańskiego drukarstwa była działalność oficyn takich jak ta należąca do rodziny F. Hünefelda czy Andreasa Hünefelda, którzy przyczynili się do popularyzacji nauki, literatury i teologii. Drukarnia Andreasa Hünefelda była znana z produkcji wysokiej jakości druków religijnych i naukowych, które odzwierciedlały intelektualną dynamikę Gdańska tamtego okresu.

Z czasem rozwój technologiczny zaczął zmieniać drukarstwo. W XIX wieku mechanizacja i wprowadzenie maszyn drukarskich umożliwiły szybszą produkcję i dystrybucję materiałów drukowanych. XX wiek przyniósł kolejną rewolucję, a dziś, w erze cyfrowej, drukarstwo w Gdańsku wciąż znajduje swoje miejsce w nowoczesnym otoczeniu.

Tradycja drukarstwa, pielęgnowana przez wieki w Gdańsku, łączy się dziś z nowoczesnymi technologiami druku cyfrowego. Współczesne drukarnie, takie jak np. B52, wykorzystując osiągnięcia techniki, oferują możliwość personalizacji, szybkiej produkcji krótkich serii czy tworzenia wydruków o bardzo wysokiej rozdzielczości. W tym kontekście widoczna jest harmonia między dziedzictwem historycznym a innowacją – tradycyjne wartości jakości i precyzji drukarskiej są teraz wspierane przez zaawansowaną technologię.

Sposobność kontynuowania historycznego dziedzictwa drukarzy naszego pięknego miasta, przy całej skromności, napawa nas dumą!

Informacje zaczerpnięte m.in. z serwisu Gedanopedia. Więcej na: https://www.gedanopedia.pl/?title=DRUKARSTWO_I_DRUKARNIE

Strona powiązana: B52 > o nas